ساماندهي مسافربرهاي شخصي ، طرحي كه جدي دنبال نمي شود

 در حال حاضر بيش از 30 هزار دستگاه تاكسي و 4 هزار و 500 دستگاه اتوبوس در سيستم حمل و نقل عمومي كلان شهر تهران فعال است اما با اين وجود گويي  سيستم حمل و نقل عمومي فعلي نمي تواند پاسخگوي حجم انبوه  شهروندان تهراني  كه اكثرا كارمند  و اداره اي هستند  باشد و  همين  امر موجب بوجود آمدن  مسافربرهاي شخصي در شهر شده است . آنهايي كه بدون هيچ مجوزي  وظيفه سيستم حمل و نقل عمومي و به خصوص تاكسي ها را بر عهده گرفته   و از آنجا ييكه تحت نظارت  هيچ سازمان و نهادي نيستند ، هر گونه كه مايل باشند با مسافران رفتار كرده   ونرخ كرايه ها را هر طور كه بخواهند   محاسبه مي كنند . 

دعواي رانندگان تاكسي با مسافر برهاي شخصي براي سوار كردن مسافر نيز يكي از صحنه هاي نه چندان خوشايندي است كه همواره  در گوشه و كنار شهر توجه عابران را به خود جلب مي كند  و مسافر درمانده و مستاصل هم  در اين ميان مرتبا  از يك خودرو  پياده و سوار خودروي ديگري مي  شود .

به هر حال،  برخورد با مسافربرهاي شخصي و ساماندهي آنها جدا ازتامين امنيت  جاني و مالي شهروندان ، به لحاظ قانون مند شدن كارشان امري است ضروري و  حوادث ريز و درشتي كه هر از چند گاهي  در اثر سوار شدن مسافران به خودروهاي مسافر بر  شخصي خصوصا در مورد بانوان به وقوع مي پيوندد ، دليل كافي بر لزوم توجه به اين قضيه و همت بيشتر گماردن در اين زمينه است . 

 يك خانم كارمند  مي گويد :  صفحات حوادث روزنامه ها گاه شامل  اخبار تلخ و وحشتناك  در مورد خودروهاي مسافربر شخصي است كه مسافران را سوار مي كنند و در طول مسير پس از سرقت اموالشان آنها را مي كشند . بيان مكرر اين مسائل باعث شده كه  براي سوار شدن به هر ماشيني كلي سبك و سنگين  كنم و در بسياري از موارد نيزتا مدتها منتظر تاكسي يا اتوبوس مي مانم در واقع  نگراني و ترس از بروز اتفاقات ناگوار مانع مي شود كه سوار خودروي شخصي شوم .

 اما دختر دانشجويي كه به طور نيمه وقت در يك  موسسه به كار ترجمه  مي پردازد ، نظر ديگري دارد ، او مي گويد : والدين من اصرار زيادي دارند كه در ساعت معيني د ر خانه باشم ، بعضي وقتها كه ساعت كارم  طولاني مي شود براي اينكه سريعتر به منزل برسم بايد  به جاي اتوبوس ، تاكسي سوار شوم اما گاهي  هيچ تاكسي خالي در آن مسير پيدا نمي شود  مجبورم  سوار خودروي شخصي شوم ولي  تمام مدتي كه در ماشين هستم نگرانم ، حاضرم رسيك  ناشي از سوار شدن به ماشين شخصي را بپذيرم اما به موقع به خانه برسم .

يك آقاي كارمند نيز مي گويد :  وجود مسافربرهاي شخصي اگر به تنهايي عاملي براي افزايش كرايه تاكسي ها نباشد ، مسلما در اين زمينه بي تاثير هم نبوده است ،  مسافربرهاي شخصي  بر خلاف رانندگان تاكسي به هيچ جايي وابسته نيستند و هر چه قدر هم كه دلشلان بخواهد از مسافران كرايه مي گيرند  و همين مساله  بهانه اي شده  براي اينكه رانندگان تاكسي نيز به تبعيت از آنان براي افزايش كرايه ها جسارت پيدا كنند .

از سوي ديگر اگر چه  به  گفته مديرعامل تاكسيراني همكاري جدي ميان تاكسيراني و راهنمايي و رانندگي براي ساماندهي مسافربرهاي شخصي صورت گرفته اما عملا مشاهده مي كنيم كه نه تنها از تعداد مسافربرهاي شخصي در سطح شهر كم نمي شود بلكه روز به روز نيز تعدادشان افزايش مي يابد و در اين راه به حدي جسور شده و  شجاعت  پيدا كرده اند كه حتي گوي سبقت را از رانندگان تاكسي ربوده و به آنها اجازه سوار كردن مسافررا نيز نمي دهند ،  مسلما  در اين ميان رانندگان تاكسي و هم مسافربرهاي شخصي هر كدام با دلايلي كه براي خوشان قانع كننده است سعي در تبرئه خود و محكوم كردن ديگري دارند  كه شنيدن نظرات آنها خالي از لطف نيست .

  وقتي با  يكي از همان  مسافر برهاي شخصي گفتگو مي كنيم مي گويد : من  يك كارمند ساده هستم، با اين هزينه هاي سرسام آور زندگي و اجاره خانه هركس كه ادعا كند با داشتن يك شغل مي تواند به راحتي زندگي كند ، دروغ گفته است ، از طرفي براي  فردي با شرايط من كه  سرمايه آن چناني  در اختيار ندارم   تنها يك راه بيشتر باقي نمي ماند و آن هم اين است كه با اين پيكان قراضه صبح ها در مسير خانه تا اداره  و  بعدازظهرها هم پس از پايان ساعت اداري چند ساعتي با ماشين در خيابانها پرسه بزنم تا شايد بتوانم چند نفر مسافر دربست پيدا كنم  در حاليكه اگر درآمدم كفاف هزينه هاي زندگي را مي كرد مسلما  بعد از يك روز سخت كاري  در خيابانها در به در دنبال مسافر نمي گشتم  .

  او ادامه مي دهد : رانندگان تاكسي به ما اجازه نمي دهند كه در ايستگاه هاي تاكسي مسافر سوار كنيم و اين مساله بارها باعث درگيري ونزاع ميان ما و رانندگان تاكسي شده است ، از طرف ديگر خبرهاي ناخوشايند  روزنامه ها در مورد مسافراني كه سوار ماشين هاي شخصي شده اند نيز موجب شده كه مسافران حتي در روز  نيز تمايلي براي سوار ماشين شخصي شدن نداشته باشند  به طوريكه حاضرند مدتها در خيابان منتظر اتوبوس يا تاكسي خالي  بمانند  اما سوار ماشين شخصي نشوند ، تازگيها هم كه با وجود اتوبوس هاي شبانه همان چند تا مسافري هم كه مي توانستيم در پايانه ها سوار كنيم را هم از دستمان در آورده اند ، حالا شما بگوييد با اين وضعيت كساد چرا همه زورشان به مسافربرهاي شخصي رسيده است !

 يك راننده تاكسي هم مسافربرهاي شخصي  را به افراد  مزاحم  تعبير كرده و مي گويد : كمتر روزي است كه در اين خط بين مسافر برهاي شخصي و رانندگان تاكسي  بحث و درگيري نشود ،  مسافر برهاي شخصي همه جا هستند حتي بعضي از آنها در ايستگاه تاكسي براي سوار كردن مسافر روي دست  رانندگان تاكسي  زده اند  و در حاليكه  تاكسي هاي خالي  دربعضي از ساعات روز براي  سوار كردن مسافر، پشت سر هم صف كشيده اند ،  مسافر كش شخصي با يك ويراژ جلوي پاي  او ، مسافر ما را از چنگمان در مي آورد.

 وقتي   وعده مسوولين در خصوص ساماندهي مسافر برهاي شخصي را با اين راننده در ميان مي گذاريم  ، با نيش خندي مي گويد :   كدام برخورد اگر شما برخوردي ديديد ما هم  مي بينيم ،  واحدهاي گشت تاكسيراني از صبح در مناطق مختلف شهر مي چرخند و تنها كاري هم كه ياد گرفته اند اين است كه به رانندگان تاكسي گير بدهند ، كه چرا در صندوق عقب بار زده ايد  ، چرا در فلان مسير مسافر سوار نكرديد و خيلي چيزهاي ديگر  و اين در حالي است كه مسافربرهاي شخصي به آساني و بدون هيچ مشكلي جلوي چشم  آنها  و حتي ماموران راهنمايي و رانندگي مسافرسوار مي كنند و هيچكس هم به آنها نمي گويد چرا ؟! 

مسافربري با خودروي شخصي از سال 83 ممنوع است

 دبير شوراي عالي ترافيك نيز به ساماندهي مسافربرهاي شخصي  و ممنوعيت مسافربري با خودروي شخصي از سال 83 را اشاره كرده و اظهار داشت :  طرح ساماندهي مسافربرهاي شخصي مدتها است كه از سوي  وزارت كشور به شهرداري تهران ابلاغ شده  و از طرفي شهردار تهران نيزضمن توجه خاص به اين موضوع اعلام كرده كه تا پايان سال بايد تكليف اين قضيه روشن شود ، اما متاسفانه  تا كنون  اقدام عاجلانه اي در اين زمينه از سوي تاكسيراني انجام نشده است .

مهندس محمد رئوفي مي گويد:   در شوراي عالي ترافيك به شهرداري  تهران اين اجازه داده شد  تا به هر تعداد از مسافربرهاي شخصي  كه در سطح شهر نياز است ،  با همكاري تاكسيراني پلاك تاكسي موقت داده شود  ولي اين حركت بسيار كند است .

وي معتقد است : تاكسيراني اطلاع رساني قوي در اين زمينه انجام نداده است ، تمام اقدامات  مربوط به سياستگذاري ، دريافت وام و اعتبار  و وضع قوانين و مقررات در اين زمينه از سوي ما انجام گرفته و بقيه كار به تاكسيراني سپرده شده است ، اين سازمان بايد  مسافربرهاي شخصي را نسبت به تسهيلاتي كه در صورت پيوستن به تاكسيراني در زمينه تعويض خودروي فرسوده شان ، در اختيار آنها قرار مي گيرد ، توجيه كند ، حال اگر آنها در اجرا ضعيف هستند علت را بايد از مسوولين تاكسيراني جويا شد . 

نمي توانيم با مسافربرهاي شخصي برخورد كنيم

مديرعامل تاكسيراني مشكلات اقتصادي را مهمترين دليل گرايش مردم به مسافر كشي  مي داند  و معتقد است  تازمانيكه دولت نتواند مشكلات اقتصادي و معيشتي مردم را حل كند ، اين معضل هم،  همچنان به قوت خود باقي مي ماند  و ساماندهي مسافربرهاي شخصي عملا امكان پذير نخواهد بود .   وي  ساماندهي مسافربرهاي شخصي را كار عظيمي  دانسته و  اظهار مي دارد :  عليرغم همكاري هاي گسترده اي كه راهنمايي و رانندگي تا كنون  در اين زمينه  با تاكسيراني داشته است  اما متاسفانه  برخورد با تمام  مسافربرهاي شخصي كار آساني نيست  و بسياري از آنها نيز حاضر به پيوستن به تاكسيراني و گرفتن پلاك  تاكسي موقت  نمي شوند  و همين مساله روند ساماندهي آنها را با كندي مواجه كرده است  به طوريكه تاكنون  تنها توانسته ايم  6هزار مسافر بر شخصي را تحت پوشش تاكسيراني در آوريم .

 هاشمي عرب  مي گويد : بيش از 55 هزار مسافربر شخصي در سطح تهران وجود دارد كه حدود 12 هزارنفر از آنها به صورت پيوسته كار مي كنند  و بقيه نيز عمدتا افرادي هستند كه مسافركشي را به عنوان شغل دوم يا سوم خود انتخاب كرده و پس از اتمام سات اداري چند ساعتي را با خودروي شخصي خود به مسافر كشي در سطح شهر مي پردازند .

 هاشمي عرب با بيان اينكه  متاسفانه مسافربرهاي شخصي تمايل چنداني براي پيوستن به تاكسيراني  ندارند ، اظهار مي دارد : در ميان مسافربرهاي شخصي از همه نوع قشري مشاهده مي شود  و مسلم است كسي كه صبح را در يك اداره  و يا يك مكان فرهنگي براي خود داراي شخصيت خاص و شناخته شده اي است ، به هيچ وجه حاضر نمي شود كه بعداز ظهر ها با  تاكسي در خيابان كار كند  و در واقع ترجيح مي دهد به صورت ناشناخته و بدون وابستگي به سازمان خاصي براي خودش مسافركشي كند تا هركس از دوستان و آشنايان هم او را ديد بتواند  به نحوي  انكار كند .  

 مدير عامل تاكسيراني  نقش حمل و نقل عمومي كارآمد را در اين زمينه بسيار حائز اهميت دانسته و اظهار مي دارد :  بايد يك سيستم  گسترده  بسيار روان  و خوبي  در اختيار شهروندان قرار گيرد  كه اين مساله از يكسو به  سياستگذاري هاي كلان حمل و نقل ترافيكي كشور  و از سوي ديگر به مسائل مرتبط با هزينه هاي  اقتصادي خانواده ها مربوط مي شود ، ما هراندازه كه با مسافربرهاي شخصي جدي برخورد كرده  و مقررات سختي را در داخل شهر براي انها اعمال نماييم از انجا كه اين افراد براي گذران زندگي خود مجبور به مسافر كشي هستند به حاشيه شهرها پناه برده و به كار خود ادامه مي دهند . 

 هاشمي عرب در ادامه مي گويد :  دولت بايد در اين زمينه برنامه ريزي هاي لازم را انجام دهد  و مشخص نمايد كه قرار است تا چه ميزان براي اين قضيه  هزينه كند و تا چه اندازه به  اين موضوع در حد كلان و وسيع نگاه مي كند  ، به هر حال  مساله مسافربرهاي شخصي دايره عظيمي است كه بايد ريشه و علل بوجود آمدن آن را برطرف كرد  و گرنه  اينكه ما از يك طرف آنها را جمع كنيم و از طرف ديگر هر روز اضافه تر شوند، مسلما راه به جايي نخواهيم برد .   

 از سوي ديگر راهنمايي و رانندگي تهران  به عنوان عامل اجرايي اين طرح  نيز برخورد ضربتي خاصي در اين زمينه  صورت  نداده است  ، معاون انتظامي راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ نيز مي گويد : مسافربري با پلاك شخصي زائيده معضل بيكاري است  و بسياري از رانندگان نيز ناخواسته  و براي تامين هزينه زندگي قدم در اين راه گذاشته اند  اما عليرغم اين موارد از لحاظ قانوني  حمل مسافر با پلاك شخصي  خلاف قانون بوده  و در صورت مشاهده با خودروي متخلف اعمال قانون مي شود .

 سرهنگ حاتم محمدي درباره نحوه برخورد با مسافربرهاي متخلف مي گويد :  خودروي مسافر بر شخصي  توقيف نمي شود اما جريمه اي براي آن در نظر گرفته شده و راننده متخلف  موظف است  در صورت تمايل به مسافر بري با خودروي شخصي به تاكسيراني مراجعه كند  و تحت پوشش قرار بگيرد ، در صورت تكرار تخلف برخورد شديد تري با وي صورت خواهد گرفت .

 وي   اظهار مي دارد : متاسفانه  سيستم  اتوبوسراني  و تاكسي هاي موجود در سطح شهر  جوابگوي حجم انبوه مسافران  نيست   و گاهي نيز اگر همين مسافربرهاي شخصي هم نباشند ، مسافران  بايد در گوشه خيابان ساعتها منتظر بمانند ، همين مساله موجب مي شود كه  مسافران براي سريعتر به مقصد رسيدن   سوار مسافر برهاي شخصي شوند  اما عليرغم اين موارد  حمل مسافر توسط خودروهاي شخصي نيز  به لحاظ ايمني و امنيت جاني و مالي شهروندان قانوني نيست و  تاكسيراني  نيز تنها سازماني  است كه بايد به ساماندهي آنها بپردازد . 

 سرهنگ محمدي  در اين خصوص كه چرا ماموران با مسافربرهاي شخصي برخورد نمي كنند ، اظهار مي دارد :  ماموران راهنمايي و رانندگي با مشاهده مسافربرهاي شخصي با آنها برخورد مي كنند اما آنقدر تخلفات ريز و درشت  رانندگي در تهران  وجود دارد  كه اين مساله در مقابل آنها به چشم نمي ايد  اما  مطمئنا افزايش جريمه ها  نقش بازدارنده اي در اين زمينه خواهد داشت  و رانندان با آگاهي را جريمه بالاي حمل مسافر با خودروي شخصي  مسلما اين رسيك را نخواهد كرد .

وي تصريح مي كند :  مسلما ساماندهي خودروهاي مسافربر شخصي ضمن ايجاد امنيت براي شهروندان ، به نفع ترافيك شهرنيز  خواهد بود و ما نيز اين آمادگي را داريم كه در صورت پيگيري جدي تاكسيراني و اعلام آمادگي مبني بر ايجاد مراكزي به منظور مراجعه دارندگان خودروي شخصي براي رسيدگي به كار آنها ، با تاكسيراني همكاري بيشتري انجام داده و اين قضيه را جدي تر دنبال كنيم .  

 كارشناسان حمل و نقل عمومي  معتقد هستند كه   عليرغم وجود 30 هزار تاكسي و4 هزار و 500 دستگاه اتوبوس در سيستم حمل و نقل عمومي در سطح شهر  باز هم  اين تعداد  جوابگوي حجم انبوه شهروندان كلان شهر تهران نبوده و سيستم حمل و نقل عمومي  ما  تا رسيدن به وضعيت ايده آل  فاصله زيادي دارد ، همچنين وضعيت اقتصادي برخي از اقشار حقوق بگير جامعه  موجب بروز پديده مسافر برهاي شخصي در سطح شهر شده است ، اما مطمئنا هيچكدام از ما خاطره تلخ حوادث و اخبار روزنامه ها را از ياد نبرده ايم و به اين مساله باور داريم كه پديده ساماندهي مسافربرهاي شخصي جدا از قانونمند كردن فعاليت آنها در حفظ امنيت جاني و مالي شهروندان و پيشگيري از بروز حوادث تلخ تا چه اندازه ضرورت دارد .